Jaarupdate Veulenbrigade 2023-2024: "Zieke veulens, hun welzijn is onze zorg"

In het hart van de Universiteitskliniek voor Paarden bevindt zich een bijzondere plek: De Veulen Intensive Care, een plek waar 24/7 intensieve zorg wordt geboden aan ernstig zieke veulens. Hier, te midden van de drukte van de kliniek, staat een team van toegewijde professionals en Veulenbrigadiers klaar om deze kwetsbare jonge veulens te helpen. Het doel van de Veulenbrigade is duidelijk: het realiseren van hoogwaardige, intensieve zorg voor ernstig zieke veulens volgens de laatste wetenschappelijke inzichten.  

Geavanceerde apparatuur 

Deze intensieve zorg is mogelijk dankzij geavanceerde apparatuur die speciaal is ontworpen om veulens te ondersteunen in hun kwetsbare jonge leven. Hoewel deze apparatuur kostbaar is, is het cruciaal voor het bieden van hoogwaardige zorg volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten. De afgelopen jaren heeft de Veulenbrigade dankzij gulle donaties van de partners en donateurs van Vrienden Diergeneeskunde hun IC-apparatuur kunnen vernieuwen en uitbreiden. Op dit moment hebben ze twee volledig uitgeruste IC-karren, elk met hun eigen infuuspompen. Ook hebben ze een derde set infuuspompen beschikbaar, die los van de IC-kar gebruikt kan worden, bijvoorbeeld voor veulens met diarree die niet op de IC-kar hoeven te worden verpleegd. 

Gentamicinebehandelingen voor Ernstig Zieke Veulens: Een Stap voorwaarts 

Het team van de Veulenbrigade staat voor een belangrijke uitdaging: het verbeteren van medicamenteuze behandelingen voor ernstig zieke veulens middels wetenschappelijk onderzoek. Er wordt onderzoek gedaan naar de meest optimale dosering van het veel gebruikte antibioticum gentamicine.  Gentamicine is vaak effectief in de behandeling van infecties bij ernstige zieke veulens, maar het brengt ook mogelijke bijwerkingen met zich mee, zoals maagzweren en nierschade. ‘Momenteel is het doseringsprotocol gebaseerd op studies bij gezonde veulens, maar het is essentieel om te begrijpen hoe de uitscheiding van gentamicine verloopt bij zieke veulens. Dit onderzoek kan leiden tot een betere en mogelijk gepersonaliseerde dosering van gentamicine om bijwerkingen te minimaliseren en de behandeling effectiever te maken', vertelt Mathijs Theelen, een van de coördinatoren van de Veulenbrigade. 

Samen met het departement PHS - IRAS heeft de Veulenbrigade uitgebreid onderzoek gedaan naar het gebruik van gentamicine bij zieke veulens. ‘Na uitgebreid sampleonderzoek en modelontwikkeling bevinden we ons nu in de validatiefase van deze studie. Hierbij wordt onderzocht of het door ons ontwikkelde model nauwkeurig de gentamicineconcentraties in het bloed kan voorspellen. Als het ontwikkelde model nauwkeurig genoeg is, kan dit gebruikt worden bij het bepalen van de juiste doseringen per veulen, waardoor bijwerkingen kunnen worden geminimaliseerd', aldus Theelen. Binnenkort worden de resultaten van dit onderzoek gepresenteerd op een internationaal congres en gepubliceerd in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift. 

Onderzoek naar Serum Amyloid A (SAA) als Prognostische Indicator bij Veulens 

Een ander lopend onderzoeksproject van de Veulenbrigade is gericht op het gebruik van Serum Amyloid A (SAA). Een van de coördinatoren, Esther Siegers legt uit: ‘Het is bekend dat SAA een indicator is voor ontsteking in het lichaam, en het meten ervan kan cruciale informatie bieden over de ernst van een ziekte en het herstelproces van een veulen. Om meer inzicht te krijgen in de werking van SAA bij veulens, zijn er als onderdeel van dit onderzoek tussen 2020 en 2021 monsters verzameld van 177 zieke en gezonde veulens. Door deze monsters te analyseren, was het mogelijk om een dieper inzicht te krijgen in de relatie tussen SAA-concentraties en de gezondheid van veulens. Hierbij hebben we ontdekt dat er een significant verschil is in SAA-concentratie tussen zieke en gezonde veulens en dat herhaalde metingen van SAA waardevol zijn bij het inschatte van de prognose van een ziek veulen. Dit onderzoek heeft dus bevestigt dat SAA een waardevolle marker is voor het detecteren van ziekte bij veulens.’ 

De analyse van de data is inmiddels afgerond en zijn gepresenteerd op een internationaal congres. Daarbij zal het onderzoek gepubliceerd worden in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift. Deze studie draagt bij aan het groeiende begrip van de rol van SAA als voorspellende marker voor verschillende ziekten bij veulens en kan de dagelijkse zorg verbeteren door het bieden van meer nauwkeurige diagnostische en prognostische informatie 

Oxidatieve stress

‘Oxidatieve stress vormt een ander risico voor de gezondheid van veulens, waarbij verschillende factoren zoals infecties, voeding, stressvolle omgevingen en bepaalde ziekten een rol kunnen spelen', aldus Siegers. ‘Het meten van oxidatieve stress in veulens kan helpen bij het maken van onderscheid tussen verschillende aandoeningen, zoals bijvoorbeeld zuurstoftekort tijdens de geboorte en sepsis. Als het mogelijk wordt om oxidatieve stress te meten in veulens kan ook een meer passende behandeling ingesteld worden en verdere schade aan organen mogelijk voorkomen worden. Daarom hebben we vanuit de Veulenbrigade een onderzoeksproject opgezet dat gericht is op het ontwikkelen van een methode om oxidatieve stress te meten. Een methode om oxidatieve stress te meten is met behulp van TBARs, stoffen die ontstaan als er sprake is van oxidatieve stress en die mogelijk gemeten kunnen worden in het bloed van patiënten.’  

In 2021 is een pilotstudie uitgevoerd om te bevestigen of de testkit voor het meten van TBARs geschikt is voor gebruik bij veulens. Deze pilot is succesvol voltooid. De test kon technisch goed worden uitgevoerd en de resultaten waren consistent. De bevindingen van dit onderzoek zijn gepresenteerd op een wetenschappelijk symposium en zullen worden gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. De resultaten van dit onderzoek kunnen helpen bij het voorkomen van complicaties en het optimaliseren van de behandeling voor individuele veulens. 

Onderzoek naar Resistoom: Antibioticagebruik bij Veulens

Een ander belangrijk lopend onderzoek van het team van de Veulenbrigade betreft het onderzoek naar resistoom. Mathijs Theelen vertelt: ‘In de darmen van zowel mens als dier leven ontelbare bacteriën, die soms antibiotica-resistentiegenen met zich meedragen. Dit geheel aan resistentiegenen wordt het resistoom genoemd. Bacteriën met deze genen kunnen een bedreiging vormen voor hun gastheer of voor anderen in geval van een infectie. Antibioticagebruik heeft een aanzienlijke invloed op de samenstelling van de darmflora en dus ook op het resistoom. Over het algemeen neemt het aantal resistentiegenen toe naarmate er meer antibiotica worden gebruikt. Echter, de gevolgen van antibiotica toediening tijdens de ontwikkeling van de darmflora, met name bij veulens, zijn nog niet volledig begrepen. Het doel van ons onderzoek is om het effect van antibiotica op de ontwikkeling van de darmflora van veulens en het resistoom te onderzoeken. Begrip van de ontwikkeling van de darmflora en het resistoom, evenals de langetermijneffecten van antibioticagebruik bij veulens, kan bijdragen aan het beperken van de verspreiding van resistente bacteriën, vanuit een perspectief van 'One-Health'.’ In 2023 en 2024  is een start gemaakt met het verzamelen van monsters voor deze studie.  

Nieuwe Perspectieven en Internationale Samenwerking

Naast bovengenoemde onderzoeken, onderzoekt het team een model om de overlevingskansen van opgenomen veulens in de kliniek beter te voorspellen. Dit onderzoek won de BEVA-award tijdens de congrespresentatie. In 2024 wordt er verder gegaan met het verzamelen van gegevens om het ontwikkelde model verder te valideren. Daarnaast is het team betrokken bij een grote internationale multicenterstudie om de definities van sepsis en SIRS voor veulens opnieuw vast te stellen. Dit project wordt geleid door de University of Illinois en de University of Iowa, beide gevestigd in de VS. In 2024 zal er een Dorothy HavemeyerFoundation-bijeenkomst worden georganiseerd in de VS, waarbij 20 internationaal erkende specialisten op het gebied van veulensepsis samenkomen om de nieuwe definities te bespreken en vast te stellen, en uiteindelijk ook te publiceren. Hier zijn Mathijs Theelen en Esther Siegers ook bij aanwezig.  

De Rol van de Veulen Intensive Care 

Door al deze inspanningen en onderzoek blijft de Veulen Intensive Care een belangrijke speler in de gezondheidszorg van veulens. Als enige 24/7 NICU voor veulens in Nederland heeft het team van de Veulenbrigade een cruciale en onvervangbare rol als expertisecentrum voor intensieve zorg voor ernstig zieke veulens. Door jaarlijks grote aantallen veulens te behandelen en voortdurend bezig te zijn met wetenschappelijk onderzoek, blijft het team zijn kennis en vaardigheden op dit gebied verder ontwikkelen. Dit resulteert erin dat het team vaak wordt uitgenodigd om te spreken op nationale en internationale bijeenkomsten voor paardeneigenaren, dierenartsen en specialisten inwendige ziekten voor paarden, waarbij ze hun expertise delen en de opgedane kennis terugbrengen naar de praktijk. Dit alles te kunnen voorzien in hoogwaardige veulenzorg voor ernstig zieke veulens.